zulhiccenin ilk on gununde kurban kesmeyi kararlastirmis bir kimse saclarini ve tirnaklarini kesebilir mi

5- ZÜLHİCCENİN İLK ON GÜNÜNDE BİR HAYVANI KURBAN OLARAK KESMEYİ KENDİSİNE VACİP KILAN YA DA KURBAN KESMEYİ KARARLAŞTIRAN BİR KİMSE SAÇINI VEYA TIRNAKLARINI KESEBİLİR Mİ?

6108- ...Malik b. Enens'ten, o Amr b. MüsIim`den, o Said b. el-Müseyyeb'den, o Ümmü Seleme radıyallahu anhã'dan, o Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemden, şöyle buyurduğunu rivayet etti: “Sizden kim Zülhicce hillalini görüp de kurban kesmek isterse kurban kesinceye kadar saçını ve tırnaklarını kesmesin." [255]

6109- ...Said b. Ebi Hilal'den, o Amr b. Müslim'den, şöyle dediğini rivayet etti: Bana Said b. el-Müseyyeb'in haber verdiğine göre, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in eşi Ümmü Seleme radıyallahu anhá (deyip) hadisi aynen zikretmiştir.

(Ravilerden) el-Leys: Bu rivayet bu şekilde olmakla birlikte insanların çoğu başka bir şekilde uygulama yapmaktadır, demiştir.

Ebu Cafer dedi ki: Bundan dolayı bazıları bu hadis doğrultusunda kanaat sahibi olmuş, bu hadisi taklit etmiş ve bunu asıl bir dayanak olarak benimsemiştir.

Ancak bu konuda başkaları onlara muhalefet ederek şöyle demişlerdir: Kurban kesmeyi kararlaştırmış olan kimsenin de buna karar vermemiş olan kimsenin de Zülhiccenin ilk on gününde tırnaklarını ve saçını kesmesinde bir sakınca yoktur.

Bu görüş sahipleri, bu hususta bizim daha önce hac bölümünde Aişe radıyallahu anhâ'dan naklettiğimiz, şöyle dediğine dair gelen rivayeti delil göstermişlerdir: Ben, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in hediyelik kurbanlıklarının gerdanlıklarını büküyordum. O da bu kurbanlıkları (kurban edilmek üzere) gönderiyor sonra da aramızda ihramsız olarak ikamet ediyordu, insanlar (hacdan) geri dönünceye kadar ihramlı kimsenin kaçındığı hiçbir şeyden de kaçınmıyordu.[256]

İşte bunda birinci hadisin yasakladığı işin mubah olduğuna delil vardir.

Aişe radıyallahu anhá`nın hadisinin senedi, Ümmü Seleme radıyallahu anhá`nın rivayet ettiği hadisin senedinden daha sağlamdır. Çünkü bu, mütevatir bir şekilde gelmiştir.

Ümmü Seleme radıyallahu anhâ`nın hadisi ise böyle gelmemiştir. Hatta Malik`in zikrettiği sened tenkit edilmiş olup o hadisin Ümmü Seleme radıyallahu anhà`dan mevkuf (onun kendi sözü) olarak geldiği de söylenmiştir.

6110- ... Bize Malik, Amr b. Müslim`den haber verdi. O Said b. el-Müseyyeb'den, o Ümmü Seleme radıyallahu anhá`dan rivayet etti. Ümmü Seleme -hadisi Peygamber'e ref etmeden- dedi ki: “Kim Zülhicce hilalini görür de kurban kesmek isterse kurban kesinceye kadar kesinlikle saçını da tırnaklarını da kesmesin.”

6111- ... Said b. el-Müseyyeb`den, o Ümmü Seleme radıyallahu anhà`dan aynısını rivayet etti ve Ümmü Seleme hadisi Peygambere (nispet etmek suretiyle) merfu olarak zikretmedi.

İşte Ümmü Seleme radıyallahu anhá'dan rivayet edilen hadisin asıl şekli budur.

Rivayetler bakımından bu konunun hükmü bu şekildedir.

Bu husustaki nazara (akli düşünme ve kıyas) gelince; ihram sebebiyle, ihramdan önce helal olduğu halde haram olan birtakım şeyler bulundugunu gördük. Cinsel ilişki, eşi öpmek, tırnakları kesmek, saçları tıraş etmek, av hayvanını öldürmek bunlar arasındadır. Bütün bunlar ihram sebebiyle haram olur ve bunların hükümleri farklı farklıdır.

lhramlı iken cinsel ilişkide bulunan bir kimsenin ihramı bozulur. Bunun dışındaki işleri yapmaktan dolayı ihram bozulmaz. Bu durumda cinsel ilişki ihramın haram kıldığı en ağır iş olmaktadır.

Diger taraftan şunu gorduk: Zülhiccenin ilk on günü girdiğinde bir kimsenin kurban kesmek istemesi eşi ile cinsel ilişkide bulunmasına engel değildir. Bu durum, onun ihram sebebiyle yasak olan en ağır haram olan cinsel ilişkide bulunmasını bile engellemediğine göre bundan daha aşağı hallere engel olmaması öncelikle söz konusudur.

İşte bu hususta nazar (akli düşünme ve kıyas) da böyledir. Bu aynı zamanda Ebu Hanifenin, Ebu Yusuf'un ve Muhammed'in -Allah'ın rahmeti hepsine olsun- de görüşüdür.

Bu husus ayrıca oncekilerden (mütekaddimûndan) bir topluluktan da rivayet edilmiştir.

6112- Bize Ynus tahdis edip dedi ki: Bize İbn Vehb tahdis edip dedi ki: Bana İbn Ebi Zi`b haber verdi, H.

6113- Bize İbn Ebi Zi'b, Yezid b. Abdullah b. Kusayd'dan tahdis ettiğine göre, Ata b. Yesâr, Ebu Bekir b. Abdurrahman b. el-Hâris b. Hişam ve Ebu Bekir b. Süleyman, Zülhiccenin ilk on gününde kişinin saçını ve tırnaklarını kesmesinde bir sakınca görmezlerdi,

Bizim mezhebimize mensup bazı ilim adamları da bu hususta şunu delil göstermektedirler:

6114- ... Muhammed b. Rebîa dedi ki: Ömer b. el-Hattab radıyallahu anh bıyıklarımın uzamış olduğunu gördü. O sırada ben Zülhuleyfe`de idim ve hac yapmak maksadı ile devemin üzerinde yolculuk yapıyordum. Bana saçlarımı kısaltmamı emretti, ben de onun dediğini yaptım.

Ancak bize göre bunda delil olacak bir taraf yoktur. Çünkü eğer hac yapmak istiyorsa kurban kesmek istemiyor demektir. O halde bunda birinci görüş sahiplerine karşı delil olacak bir taraf yoktur. Çünkü onlar, kurban kesmek isteyen kimsenin bu işi yapamayacağını söyleyerler.

Bu rivayette birinci görüş sahiplerine karşı delil olma özelliğini ortadan kaldıran bir başka delil de şudur: Bu rivayette bu işin Zülhiccenin ilk on gününde mi yoksa bundan öncesinde mi olduğundan söz etmemiştir.

-255 Müslim, Edahi, 42; Ebu Davud, Edahi, 2; Tirmizi, Edahi, 2; Nesai, Dahaya, 1; İbn Mace, Edahi, 11.

-256 Buhari, Hac, 107,110; Müslim, Hac, 359-361,363,365,370; Ebu Davud, Menasık, 16; Tirmizi, Hac, 70; Nesai, Menasik, 65,69,72; İbn Mace, Menasik, 94; Ahmed b.Hanbel, Müsned, VI,35,36,86...